Lễ hội “Día de los muertos” (lễ hội người chết ở Mexico) được UNESCO đã công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại năm 2008. Lễ hội người chết của Mexico là một trong những nét văn hóa đặc sắc nhất của Mexico tưng bừng trên các đường phố.
Lễ hội người chết của Mexico có ý nghĩa gì?
Người Mexico truyền thống tin rằng cái chết là giai đoạn tiếp tục của cuộc đời, họ sẽ chấp nhận nó như điều hiển nhiên. Lễ hội Người chết đã tồn tại bền bỉ ở Mexico hơn 3.000 năm. Lễ hội người chết là một lễ hội của những niềm vui và tình yêu thương. Lễ hội này được tổ chức hàng năm ở Mexico vào hai ngày đầu tháng 11, đây được xem là dịp để các gia đình tưởng nhớ về người thân đã khuất bằng các hoạt động đầy màu sắc. Lễ hội Người chết đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Lễ hội này từng bị người Tây Ban Nha coi là ma quái và kinh dị nhưng hiện nay mọi người đều biết Lễ hội Người chết không phải là Halloween. Lễ hội Người chết phiên bản Mexico lại ngập tràn màu sắc và niềm vui. Halloween là đêm tối của những sự ma quái thì lễ hội người chết ở Mexico lại là dịp thể hiện tình yêu và sự kính trọng và tưởng nhớ họ theo nhiều cách rất vui tươi.
Tháng 11 hàng năm thành thị đến nông thôn ở đất nước Mexico là dịp mọi người cúng lễ cho những người thân yêu đã mất. Ai cũng đều tham dự cuộc vui lễ hội người chết ở Mexico với lớp trang điểm lạ mắt với những bộ quần áo sặc sỡ khoác trên người. Dù mang tên gọi rung rợn nhưng lễ hội này lại rất vui vẻ, ấm áp và đượm tình thân. Họ sẽ tổ chức các cuộc diễu hành và tiệc tùng, ca hát và nhảy múa những nghi lễ quen thuộc thậm chí có phần ngọt ngào. Lễ hội người chết ở Mexico mang một ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Lễ hội diễn ra để dành cho tất cả mọi người, các vũ công, nghệ sĩ diễu hành gần 9 km từ trung tâm thành phố. Lễ diễu hành thu hút hàng triệu người đến tham gia và xem biểu diễn. Mọi người cùng thưởng thức những màn biểu diễn choáng ngợp đầy màu sắc trên các đoàn xe diễu hành chở mô hình thủ công khổng lồ, sinh vật kỳ bí, trên nền âm nhạc sôi động.
Ngày của người chết Día de Muertos sẽ được tổ chức tại Mexico từ ngày 31 tháng 10 đến ngày 2 tháng 11. Đây không phải là một dịp ảm đạm hoặc đầy ảm đạm, mà trong dịp này người Mexico nhớ và tôn vinh những người thân yêu đã qua đời của họ. Đây là kỳ nghỉ lễ hội đầy màu sắc kỷ niệm cuộc sống của những người đã vượt qua. Họ cũng làm cho bàn thờ trang trí công phu để chào đón các linh hồn. Họ cùng thăm nghĩa trang, trang trí các ngôi mộ và cùng bạn bè đón chào lễ hội này.
Lễ hội bản địa của người Mexico có tầm quan trọng và có một khía cạnh quan trọng đối với người dân nơi đây. Nhân dịp này, ngoài diễu hành lớn trên đường phố, nhiều hoạt động đặc sắc khác cũng diễn ra khắp nơi, người dân được có cơ hội trải nghiệm lễ hội người chết với những hình ảnh biểu tượng đặc biệt như ban thờ, hoa cúc vạn thọ, đầu lâu, mặt nạ.
Lễ hội lâu đời bậc nhất Mexico được tái hiện trong cả các bộ phim đã phản ánh khá trung thực tinh thần của lễ hội truyền thống. Người Mexico tin rằng Lễ hội người chết là một giai đoạn trong sự liên tục vô biên của cuộc đời không dừng lại. Lịch sử của lễ hội này cũng trải qua nhiều thăng trầm người quan tâm đến văn hóa Mexico có lẽ đều biết lễ hội người chết còn đã từng bị cấm vì cho rằng là lễ hội ma quái.
Nhưng đối với người Mexico cái chết không làm cho người ta dễ liên tưởng tới không khí tang tóc, ảm đạm. Đây là dịp để người còn sống ăn mừng linh hồn của người thân yêu chào đón họ bằng các nghi lễ và đồ uống đặc biệt.
Lễ hội người chết của Mexico là một trong những nét văn hóa đặc sắc
Lễ kỷ niệm ngày người chết xoa dịu nỗi đau người thân qua đời giúp họ cảm thấy gần gũi hơn với những người thân yêu và họ cảm thấy hạnh phúc với điều đó. Đây cũng là lễ đoàn viên của người Mexico vì gi đình có dịp quây quần bên bàn thờ, nến và ảnh của người thân đã khuất để tưởng nhớ người đã mất cũng như tôn vinh sự sống quý giá. Và hơn thế nữa, các lễ hội này người Mexico thường dọn dẹp, phát quang mộ phần của người thân đây là dịp để hàn gắn, vun đắp tình cảm gia đình. Họ sẽ dùng bông vạn thọ để trang trí mộ phần. Họ còn mang theo đồ ăn, thức uống yêu thích của người đã khuất tới ngôi mộ và ở lại đây qua đêm.
Người Mexico quan niệm rằng, lễ hội này là khoảng thời gian linh hồn của những người thân yêu đã qua đời sẽ trở về nhà thăm người thân gia đình nên họ sẽ được chào đón bằng các nghi lễ và đồ ăn uống đặc biệt. Một số loại trái cây tươi như quýt, ổi và mía và các thực phẩm được cúng trong ngày của người chết. Người Mexico còn mang thêm “pan de muerto”, loại bánh mì trứng truyền thống mà người đã khuất yêu thích nhất khi còn sống. Có rất nhiều du khách nước ngoài tới Mexico để tham dự lễ hội người chết Mexico và cùng hòa mình vào màn trình diễn thời trang đậm chất nghệ thuật trên đường phố. Lễ hội mang thông điệp ý nghĩa “cái chết thật sự không đáng sợ”.
“Ngày của người chết” đã có nguồn gốc từ vài ngàn năm trước, khi họ chết những họ vẫn sống trong kí ức của những người ở lại. Người chết vẫn còn là một thành viên của gia đình, lễ hội này diễn ra vào ngày 1 và 2 tháng 11, là khoảng thời gian thu hoạch ngô mùa thu. Lễ hội người chết là ngày mà họ tạm thời quay trở về nhân gian, trong dịp này bàn thờ luôn được trang trí cầu kỳ với các tông màu cam và tím là chủ đạo.
Bàn thờ là một phần không thể thiếu của ngày lễ hội người chết náo nhiệt ở Mexico. Bàn thờ có thể đơn giản hoặc hoành tráng được trang trí cầu kỳ tùy vào điều kiện gia đình. Bàn thờ thường được xếp đầy nến và hoa chính là nơi các linh hồn quay về đoàn tụ cùng gia đình. Ngoài ra, pulque – một loại nước lên men ngọt và atole vani và socola không thể thiếu để người chết trở về không bị khát sau chuyến đi dài. Cúc vạn thọ là loài hoa chính dùng để trang trí bàn thờ, hoa để được rải từ bàn thờ đến mộ để dẫn lối cho các linh hồn lang thang về đúng nơi an nghỉ. Dịp này mọi người thường hóa trang và xuống đường diễu hành cả ngày lẫn đêm ở quảng trường lớn. Cách ăn mặc, trang điểm như những bộ xương di động, đúng phong cách của Calavera Catrina.
